دسترسی ها

محمد ابراهیم طاهریان نماینده ویژه جمهوری اسلامی ایران در امور افغانستان در دیدار با محمد اشرف غنی  در کابل ضمن حمایت از برقراری صلح و امنیت در این کشور در مورد تکمیل ایستگاه راه آهن خواف-هرات گفتگو کردند.

افغانستان نیازمند راه ریلی برای ارتباط با بازارهای جهانی

افغانستان به لحاظ محصور بودن در خشکی از راههای هوایی و زمینی برای مبادلات تجاری و ترانزیتی خود استفاده می کند. به دلیل ضعف ناوگان هوایی و عدم امکانات ناوبری و فرودگاهی عملا این بخش از راه ترانزیتی تامین کننده نیازهای افغانستان و شرکای تجاری آن نیست.  راه های زمینی نیز شامل استفاده از راه شوسه و راه آهن است. با توجه به اینکه افغانستان از نظر تجاری و داشتن معادن و منابع زیر زمینی ازظرفیت بالایی برخوردار است، بعد از سال ۲۰۰۱ عمده توجه شرکا و همسایگان افغانستان به احداث خط آهن در این کشور  به عنوان ارزان ترین وسیله انتقال کالا معطوف شده است.

 ایران ،پاکستان ،چین و هندوستان درتلاش برای ایجاد راه آهن در افغانستان و دسترسی ساده و ارزان تجار و صاحبان کالای این کشور به بازارهای منطقه ای و جهانی هستند .این موضوع، به گونه ای احداث راه آهن در افغانستان را به  مساله ای رقابتی در این کشور تبدیل کرده است .جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای کمک به تقویت راههای مواصلاتی افغانستان بخصوص از طریق راه آهن، با اختصاص  حدود ۹۰ میلیون دلاری به صورت بلاعوض اقدام به احداث راه آهن خواف –هرات کرد و بخش مربوط به تعهد ایران در این طرح اجرایی شده و تعهد دولت کابل باقی است که به نظر می رسد سرمایه گذاران خارجی به تعهدات خود در این باره عمل نکرده اند.

این خط آهن علاوه بر احیای جاده ابریشم و ایجاد ارتباط ریلی میان ایران و چین، مهمترین راه مواصلاتی و ارتباطی افغانستان با بازارهای اروپا است .به همین دلیل محافل سیاسی و اقتصادی در افغانستان راه آهن ایران به هرات را عامل توسعه منطقه ای و بخصوص کشور افغانستان می دانند و براین باورند تکمیل و راه اندازی این خط آهن ضمن دسترسی مطمئن تجار و بازرگانان افغان به بازارهای ایران و اروپا، موجب توسعه شبکه ریلی کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی “اکو” ، افرایش ترانزیت کالا از آسیای مرکزی ،اقیانوس هند و ازطریق ایران به ترکیه و اروپا خواهد شد .

یکی از راه های مواصلاتی بسیار مهم به عنوان مکمل راه آهن ایران –هرات ،امکان استفاده تجار و بازرگانان افغان از بندر ترانزیتی چابهار واقع ر شرق ایران است . از اینرو یکی از طرحهای مهم ریلی میان ایران –هند و افغانستان ایجاد راه آهن بین بندر چابهار و هرات است تا سراسر افغانستان به این خصوص متصل و امکان ترانزیت کالا از این کشور به سهولت انجام شود. جمهوری اسلامی ایران در چهاردهه اخیر همواره در کنار مردم افغانستان بوده و هیچگاه از خطوط مرزی و مواصلاتی خود نه تنها برای اعمال فشار بر دولت کابل استفاده نکرده بلکه مرزهای خود را همواره بر روی تجار و بازرگانان و حتی مردم افغانستان باز نگه داشته است . به همین دلیل تجار و بازرگانان افغانستان در سالهای اخیر عمدتا علاقمند به استفاده از خطوط مواصلاتی ایران در چابهار و یا سایر گذرگاههای مرزی بوده اند.

تردیدی نیست اجرای هر گونه طرح توسعه ای در افغانستان نیازمند برقراری و  تثبیت صلح و امنیت در این کشور است. معمولا اجرای طرحهای توسعه ای که رفاه و امنیت هر جامعه ای را تضمین می کند می تواند شاه کلید صلح و امنیت در افغانستان نیز باشد که جمهوری اسلامی ایران همواره از چنین طرحهایی حمایت کرده است .راههای ریلی به دلیل استقرار ایستگاههای بین خطوط همواره عامل توسعه مناطق روستایی و حتی دورافتاده بوده و قطعا افغانستان نیز از این شرایط به دور نخواهد بود . به همین دلیل جمهوری اسلامی ایران برای اجرای طرحهای ریلی در افغانستان اهتمام جدی دارد .با این حال ناتوانی دولت افغانستان در مدیریت کمکهای بین المللی تاکنون مانع از اجرای تعهدات دولت کابل در اجرای خطوط ریلی از جمله در هرات  شده است .از اینرو جمهوری اسلامی ایران در راستای کمک به پیشرفت، آبادانی و صلح و امنیت در افغانستان همواره آمادگی خود را برای کمک به اجرا و تکمیل  طرحهای عمرانی در آن کشور اعلام کرده است .

نتیجه

در هر حال ،اجرای طرحهای ریلی میان ایران و افغانستان از مزیتهای زیادی در مقایسه با خطوط ریلی سایر کشورها برخوردار است که از جمله مهمترین آنها اتصال به بازارهای اروپا و تضمین امنیت انتقال کالا با ارزانترین قیمت است. بخصوص آنکه جمهوری اسلامی ایران هیچگاه به روابط تجاری نگاه سیاسی نداشته و همواره از مردم افغانستان در برابر مشکلات و دشواری هایی که از خارج به این کشور تحمیل میشود حمایت کرده است و تاکید ایران بر همکاری برای تکمیل ایستگاه راه آهن خواف –هرات در همین راستا صورت گرفته است.