دسترسی ها

اگر یک فرد می توانست صلح را به افغانستان بیاورد زلمای خلیلزاد فرستاده آمریکا بود که خودش را به عنوان مرد مامور این کار تعریف می‌کرد. با این حال در نهایت این دیپلمات کارکشته ناظر از بین رفتن جمهوری شد که به زحمت سر هم کرده بود.

به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری فرانسه، خلیلزاد که زمانی یک صدای پرکار در رسانه‌های اجتماعی بود از زمانی که طالبان در پی فروپاشی دولت مورد حمایت آمریکا در افغانستان در مواجهه با حمله برق آسایش به قدرت بازگشته، ساکت شده است.

چند روز پیش وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد این فرستاده در قطر مانده و با امید به تشویق به یک توافق دیپلماتیک مشغول برقراری تماسهای تلفنی است. اما توافقی که او به آن برای پایان دادن به جنگ امید داشت عملا فاجعه به بار آورده است.

حسین حقانی، یک کارشناس ارشد انستیتوی هادسون اظهار کرد، خلیلزاد به روسای جمهوری پی در پی در آمریکا که مشتاق به خارج ساختن سربازانشان از افغانستان بودند می گفت که یک توافق صلح دارد اما در حقیقت یک تسلیم بود.

حقانی به خبرگزاری فرانسه گفت: او ضعیف مذاکره کرد، طالبان را جسور کرد، و وانمود کرد که مذاکرات منجر به یک توافق اشتراک قدرت خواهد شد با وجود این که طالبان میلی به اشتراک در قدرت نداشت.

خلیلزاد در سال ۲۰۱۸ بعد از آن که دولت ترامپ او را به عنوان فرستاده ویژه ناظر بر مذاکرات با طالبان معرفی کرد کنترل پرونده آمریکا-افغانستان را به دست گرفت.

خلیلزاد طی چند ماه مذاکره در قطر بر اساس گفته ها ارتباطی نزدیک با هیات نمایندگی طالبان برقرار کرد. اما وقتی که توافق مربوط به خروج آمریکا از افغانستان نهایتا در فوریه ۲۰۲۰ در مراسمی پرخرج در دوحه امضا شد، خلیلزاد تضمینهای عمدتا مبهمی از سمت طالبان درباره هر گونه صلح در آینده به دست آورده بود.

کیت کلارک، کارشناس شبکه تحلیلگران افغانستان در گزارشی جدید نوشت: خلیلزاد تنها یک تعهد قدرتمند به دست آورد و آن اینکه آنها به آمریکا و همپیمانانش حمله نکنند.

با نگاه به گذشته، به نظر می رسد این توافق چیزی بیش از یک مجموعه امتیازات داده شده از سوی آمریکا نیست.

آمریکا افغانستان را بدون یک آتش بس ترک می کرد و حتی یک چارچوب کاری برای یک فرآیند صلح در آینده به عنوان یک امر حیاتی برای حفاظت از یک توافق پایان جنگ ایجاد نکرد.

خلیلزاد به جای کسب امتیاز از طالبان در ماه های پس از توافق، فشار بیشتری را به دولت افغانستان وارده کرده و کاخ ریاست جمهوری افغانستان را نسبت به آزاد کردن هزاران شبه نظامی زندانی که بعدا باعث تقویت فوری رده‌های این جنبش شبه نظامی شدند تحت فشار قرار داد.

این توافق عملا یک شمارش معکوس را با وعده آمریکا به خارج ساختن همه سربازان باقی مانده از افغانستان تا ماه مه ۲۰۲۱ کلید زد و به مشکلات کابل اضافه کرد و این ضرب الاجل بعدا تا ماه سپتامبر تمدید شد. دولت افغانستان برای مانور، زمان و فضای کمی پیدا کرد.

تصمیم جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در ماه آوریل برای اجرایی کردن فرآیند خروج فیوز آخر را روشن کرده و حمله تمام عیار طالبان که در ۱۵ اوت به زور دولت افغانستان را ساقط کرد، موجب شد.

دو روز قبل از آن مایکل والتز، یک قانونگذار آمریکایی و کهنه سرباز جنگ افغانستان نامه‌ای به بایدن نوشته و در آن از عملکرد خلیلزاد انتقاد کرد. او نوشت:خلیلزاد ” به شما مشاوره ضعیف ارائه کرد و استراتژی دیپلماتیک او به طرزی چشمگیر شکست خورد. با در نظر گرفتن این فاجعه، سفیر خلیلزاد باید فورا استعفا کرده یا از جایگاهش کنار گذاشته شود.

همان روز خلیلزاد آخرین توئیتش را فرستاده و از طالبان همچنان که به کابل نزدیک می شدند خواست شبه نظامیانش را عقب بکشد.

این فرستاده نوشت: ما خواستار پایان فوری حملات علیه شهرها و یک توافق سیاسی بوده و هشدار می دهیم دولتی تحمیل شده با زور یک دولت مطرود خواهد بود.