دسترسی ها

گروه طالبان با ارسال خبرنامه‌ای اعلام کرده که جلال‌الدین حقانی از رهبران ارشد این گروه در گذشته است.

طالبان گفته است که جلال‌الدین حقانی در پی یک دوره طولانی بیماری وفات کرده و از او به عنوان “شخصیت بزرگ جهادی عصر، عالم دین و رهنمای با ابتکار” یاد کرده است. طالبان نقش حقانی در ساختار این گروه با مشابه موقعیت “خالد ابن ولید” در صدر اسلام قلمداد کرده است.

در خبرنامه طالبان آمده است که حقانی بعد از ایجاد طالبان در کنار ملا محمد عمر، رهبر گروه طالبان که در سال ۱۳۹۴ درگذشت، ایستاد و” خدمات ارزشمندی” را انجام داد.

به گفته طالبان، جلال‌الدین حقانی “از چندین سال به این سو سخت بیمار و بستری بود. وی چنانکه در جوانی و صحتمندی مشقت‌های زیادی را برای دین خدا متقبل شد، در اواخر زندگی نیز بیماری طولانی را با صبر کامل و رضاء بالقضاء سپری کرد.”

مرگ حقانی چه تاثیر بر فعالیت این شبکه دارد؟

احمد شفایی، بی‌بی‌سی

شبکه حقانی عامل خونین‌ترین و پیچیده‌ترین حملات انتحاری و انفجاری در افغانستان شناخته می‌شود و نهادهای امنیتی افغانستان معتقدند که بیشتر حملات خونین سال‌های اخیر کابل توسط این شبکه سازماندهی شده است.

اکنون سئوال این است که مرگ رهبر شبکه حقانی چه تاثیری بر فعالیت این گروه دارد؟ آیا افغانستان بازهم شاهد حملات خونینی همانند حمله چهار راه زنبق خواهد بود که حدود۱۵۰ کشته و دستکم ۴۰۰ زخمی برجای گذاشت؟

به نظر می‌رسد که مرگ رهبر شبکه حقانی تاثیر چندانی بر کاهش خشونتهای سازماندهی شده توسط این گروه نداشته باشد، جلال‌الدین حقانی از سال‌ها قبل به دلیل بیماری عملا در رهبری این شبکه حضور فعال نداشت و مدیریت شبکه بیشتر به دست سراج‌الدین، فرزند ارشد او سپرده شده بود.

صاحب نظران امنیتی نیز مرگ آقای حقانی را بر کاهش خشونتها در افغانستان بدون تاثیر می‌دانند. رحمت‌الله نبیل، رئیس سابق امنیت ملی افغانستان نوشته است که جانشینان حقانی “خون آشام‌تر و بی‌رحم‌تر” از او هستند.

دولت افغانستان شبکه حقانی را به عنوان نزدیک‌ترین گروه به سازمان اطلاعات ارتش پاکستان می‌داند. آقای نبیل نیز معتقد است که بعد از جلال‌الدین حقانی فرزندان او سراج الدین حقانی، ابراهیم حقانی، خلیل حقانی، حمزه حقانی، یحیی حقانی، انس حقانی که اکنون در زندان دولت افغانستان است، ذبیح الله حقانی و احمد حقانی راه او را ادامه خواهند داد. به گفته آقای نبیل، این افراد توسط سازمان اطلاعات ارتش پاکستان آموزش داده شده‌اند.

آقای حقانی به دلیل فعالیت علیه ارتش شوروی در زمان اشغال افغانستان از محبوبیت در ولایت‌های جنوب شرقی افغانستان همانند خوست، پکتیا و پکتیکا برخوردار بود و نفوذ سنتی او تاکنون همچنان در این مناطق باقی ‌است و به شبکه حقانی امکان می‌دهد تا برای سربازگیری، بیشتر بر این مناطق تمرکز کند.

در سال ۱۳۹۴ یک منبع به بی‌بی‌سی گفته بود که بنیانگذار و رهبر شبکه حقانی درگذشته است.

این منبع که به شرط ناشناس ماندن با بی‌بی‌سی صحبت کرده بود، گفت که جلال‌الدین حقانی حدود سال ۱۳۹۳ به دلیل بیماری درگذشته و در یکی از ولایت‌های افغانستان به خاک سپرده شده است.

شبکه حقانی یکی از سه گروه مسلح شورشی در افغانستان است که علیه دولت این کشور و نیروهای خارجی حاضر در افغانستان می‌جنگند.

در آن زمان روزنامه پاکستانی دان نیز به نقل از “منابع موثق” نزدیک به گروه طالبان از مرگ جلال‌الدین حقانی خبر داده و نوشته بود که او در ولایت خوست در شرق افغانستان به خاک سپرده شده است.

ساعاتی پس از انتشار خبر مرگ آقای حقانی در آن زمان، خبرنگاران محلی گزارش دادند که یکی از بستگان او گفته که رهبر شبکه حقانی نمرده اما بیمار است.

خبرگزاری رویترز هم به نقل از دو تن از اعضای خانواده آقای حقانی گزارش داده بود که او حدود یک سال و نیم پیش در اثر خونریزی مغزی مرده است.

جلال‌الدین حقانی رابطه نزدیکی با رهبران ارشد طالبان داشت و در دوران حاکمیت این گروه بر افغانستان به عنوان وزیر قبایل و سرحدات از اعضای حکومت بود.

گروه حقانی در سال‌های اخیر بزرگترین عملیات را در افغانستان علیه ناتو و آمریکا رهبری کرده است. به گفته دولت افغانستان خونین‌ترین حمله این گروه انفجار تانکر مملو از مواد انفجاری در منطقه چهار راه زنبق در مرکز کابل بود که حدود ۱۵۰ نفر کشته و دست‌کم ۴۰۰ زخمی داشت.

حمله به هتل اینترکنتیننتال کابل، در ماه ژوئن ۲۰۱۱، حمله به سفارت آمریکا در کابل در ماه سپتامبر ۲۰۱۱ و همچنین حمله همزمان به چند هدف مهم در شهر کابل در سال ۲۰۱۲ از اقداماتی است که گروه حقانی مسئولیت آنها را به عهده گرفت.

آمریکا در سال ۲۰۱۲ شبکه حقانی را سازمان تروریستی و غیرقانونی اعلام کرد.

جلال‌الدین حقانی حدود ۷۹ سال پیش در ولایت پکتیا در جنوب افغانستان به دنیا آمد. او در زمان حکومت داوود خان، نخستین رئیس جمهوری افغانستان (اوایل دهه ۵۰ خورشیدی) به پاکستان رفت و در آنجا به حزب اسلامی به رهبری مولوی یونس خالص پیوست.

پیش از این بارها اخباری از درگذشت و یا کشته شدن جلال‌الدین حقانی منتشر شده بود. گفته می‌شود که از چند سال پیش به این طرف رهبری شبکه حقانی، عملا در دست سراج‌الدین حقانی، فرزند جلال‌الدین حقانی بوده است.

دولت آمریکا برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری یا از کشته شدن سراج‌الدین حقانی شود، ۱۰ میلیون دلار جایزه تعیین کرده است.

سراج‌الدین حقانی در تغییرات در سطح رهبری گروه طالبان، به عنوان معاون ملا اختر محمد منصور، رهبر قبلی این گروه منصوب شده بود.