دسترسی ها

شهید بلخی به دلیل هوش و نبوغ سرشارش توانسته بود علاوه بر صرف و نحو و ادبیات عرب، فقه و اصول و درس‌های رایج در حوزه‌های علمیه با مباحث فلسفه، کلام، عرفان تاریخ و سیاست تسلط یابد و به یک چهره مطرح تبدیل گردد.

یکی از چهره‌های تأثیرگذار و نام آشنای تاریخ مبارزات آزادی‌خواهانه و عدالت طلبانه مردم افغانستان شهید سید اسماعیل بلخی است. شهید بلخی را می‌توان بنیان گذار و آغازگر نهضت آزادی خواهانه و عدالت طلبانه مردم افغانستان دانست. لذا لازم است که نسل نوین افغانستان و جهان اسلام با شخصیت و اندیشه‌های مترقی و نجات بخش شهید بلخی آشنا شوند.

ویژگی‌های شخصیتی شهید بلخی
الف: هوش و نبوغ سرشار
شهید بلخی از ابتدای ورود به شهر مشهد و شروع به تحصیل علوم دینی در ضمن شرکت در درس‌ها و فراگیری علوم اسلامی علاقه زیاد به مطالعه شعر، تاریخ، عرفان، فلسفه، سیاست و علوم تجربی نیز پرداخت و برای مطالعه کتاب‌های مورد علاقه خود در موضوعات مذکور همیشه در کتابخانه آستان قدس رضوی حضور می‌یافت و آثار مولانا، سنایی غزنوی، سعدی، حافظ، فردوسی، اقبال لاهوری راخوانده و هم‌چنین فلسفه و تاریخ اسلام را مطالعه می‌نمود و مجذوب اندیشه‌های این بزرگان بوده است
شهید بلخی به دلیل هوش و نبوغ سرشارش توانسته بود علاوه بر صرف و نحو و ادبیات عرب، فقه و اصول و درس‌های رایج در حوزه‌های علمیه با مباحث فلسفه، کلام، عرفان تاریخ و سیاست تسلط یابد و به یک چهره مطرح تبدیل گردد.

شهید بلخی و باوجود سن کم از هوش و نبوغ سرشاری برخوردار بود و به همین دلیل توانسته بود در اوج جوانی اوضاع افغانستان، منطقه و جهان را به خوبی بشناسد و تحلیل نماید و برای آنها راه حل داشته باشد.
او به درک درستی از اوضاع افغانستان و جهان دست یافته بود و ریشه مشکلات کشورهای اسلامی بخصوص افغانستان را در ظلم، استبداد، فساد، عقب ماندگی علمی فرهنگی و اختلاف و تفرقه می‌دانست. به همین دلیل اولویت خود را در مبارزه روی این مسائل گذاشته بود و در بدو ورود به افغانستان و استقرار در شهر هرات مبارزه خود را جهت از بین بردن آنها آغاز نمود و به فعالیت فرهنگی جهت بیدارگری مردم روی آورد و تلاش نمود تا مردم را نیز از وضعیت موجود آگاه نموده و برای رفع آن مبارزه نماید. 
ب:اخلاق نیکو و سعه صدر
یکی از ویژگیهای مهم شهید بلخی با تأسی از پیامبر اسلام و امامان معصوم اخلاق نیک و سعه صدر بالای ایشان بود. اخلاق نیک و حسن رفتار وی همگان را مجذوب و شیفتۀ خود می‌کرد. 
ج:شجاعت و صراحت
شجاعت و صراحت کلام یکی دیگر از ویژگی‌های .شخصیتی شهید بلخی بود. شهید بلخی برای پیشبرد اهداف مقدس خود تعارف و ملاحظه را کنار گذاشته و با صراحت به تبیین اهداف و بیدارگری و آگاهی دهی به اقشار مختلف مردم می‌پرداخت و از کسی هراس نداشت.
اهداف و آرمانها
آزادی مردم افغانستان و جهان اسلام و رسیدن به آزادی و عدالت و داشتن کشورهای مترقی و آزاد از اهداف شهید بلخی بود و برای آن مبارزه را آغاز نمود. شهید بلخی یکی از علت‌های عقب ماندگی ملت‌های مسلمان را حاکمیت استبداد در کشورهای اسلامی و نداشتن آزادی می‌دانست از این رو وی در آغاز مبارزه اش از میان بردن ظلم و حاکمیت استبدادی را هدف خود اعلام کرده بود و در جهت آزادی و مردم از ظلم و استبداد و رسیدن به آزادی و عدالت مبارزه می‌نمود.
تلاش برای وحدت
شهید بلخی یکی از عوامل مهم عقب ماندگی جوامع اسلامی را نبود وحدت و همدلی و اختلافات عمیق، نژادی، زبانی و مذهبی می دانست. از این رو تمام تلاش خود را برای ایجاد وحدت و همدلی میان اقشار، اقوام و پیروان مذاهب مختلف آغاز کرد.
وی هرنوع تبعیض قومی، زبانی، مذهبی را خلاف آموزه‌های اسلام دانسته و با آن مبارزه می‌نمود و در جهت ایجاد وحدت میان اقوام مختلف و فرقه‌های مختلف شیعه و سنی تلاش فروان به خرج داد.

فعالیت‌های سیاسی
فعالیت‌های شهید بلخی تنها در امور فرهنگی و تبلیغی نبود. ایشان در کنار فعالیت‌های فرهنگی و آگاهی بخش توجه ویژه به امور سیاسی و فعالیت در عرصه سیاسی نیز داشت. وی از زمان تحصیل تحولات سیاسی کشورهای اسلامی را زیر نظر داشت و از آن‌ها غافل نبود به همین دلیل ایشان نقش برجسته در جریان قیام مسجد گوهرشاد مشهد در سال ۱۳۱۴ شمسی در اعتراض به فرمان کشف حجاب رضاخان پهلوی داشت و در جمع مردم معترض مشهد در مسجد گوهرشاد به سخنرانی پرداخت.
بعد از بازگشت به افغانستان علاوه بر فعالیت‌های گسترده فرهنگی به فعالیت‌های سیاسی توجه مبرم داشت به همین دلیل به مبارزه برای تغییر قانون اساسی و تأسیس حزب ارشاد اسلامی برای پیش بردن مبارزات سیاسی اقدام نمود و افراد برجسته‌ای از همه اقوام و مذاهب افغانستان را در این حزب جذب نمود.
شهید بلخی با داشتن صفات بارز اخلاقی و برجسته همچون حسن خلق، شجاعت، سخاوت، تواضع، سعه صدر و وسعت نظر شایستگی لازم را که بایسته یک رهبر بزرگ است در خود داشت و شخصیت جامع شهید بلخی یک کاریزمایی از او ایجاد کرده بود که همگان از شیعه و سنی دور و جود او جمع شده و از نور وجود مبارکش بهره برده و برای آزادی و عدالت مبارزه نمایند.
شهید بلخی برای رسیدن به اهداف مقدس خود لحظه‌ای آرام نمی نشست و همیشه در حال سعی و تلاش بود و حتی در زندان نیز از مبارزه در راه اهداف خود دست نکشید و با سرودن شعر پیام‌های رهایی بخش خود را به مردم می‌رساند. شهید بلخی سکوت در برابر ظلم و استبداد و در پیش گرفتن زندگی آرام را به مثابه مرگ می دانستند و با الهام گرفتن از سرور آزادگان جهان حضرت امام حسین(ع) که زندگی را عقیده و جهاد در راه عقیده تعریف کرده بود و زندگی تحت حکومت ستمگران را ذلت می دانست لحظه‌ای آرام ننشست و تمام عمرش را در مبارزه سپری نمود و اعتقاد داشت سکوت را مساوی با مرگ و نیستی می دانست چنانچه فرمود:
ما زنده از آنیم که آرام نگیریم
موجیم که آرامش ما عدم ماست