دسترسی ها

پیر محمد ملا‌زهی در گفتگو با «انتخاب» در تحلیل خود از سفر وزیر خارجه طالبان به ایران و دیدار با احمد مسعود، بیان کرد: «واقعیت این است که دولت طالبان با سه سطح از مقاومت رو به رو‌ست؛ یکی مقاومتی است که در پنجشیر شکل گرفت و رهبری آن را احمد مسعود بر عهده دارد که اکنون از افغانستان به تاجیکستان رفته و از آنجا به ایران آمده است، جریان دیگر از مقامات دولتی قبلی هستند که در آنکارا اجتماع کردند و در آنجا در حال شکل‌دهی به یک مقاومتی هستند، بخش دیگری هم از دره پنجشیر در تاجیکستان مستقر است که آقای امرالله صالح، معاون رییس جمهور قبلی است که مدعی‌ست ادامه دولت اشرف غنی است و خودش را به عنوان رهبر جدید معرفی کند. در کنار این‌ها یک مقاومت مدنی هم در داخل افغانستان علیه طالبان وجود دارد که عمدتا بانوان رهبری آن را در دست گرفته‌اند ولی اساتید دانشگاه و طبقه روشنفکر متوسط شهری هم دارد مقاومت می‌کند.»

او در این باره ادامه داد: «طالبان به دنبال این است که با هرکدام از مخالفانش به نوعی وارد چانه‌زنی و معامله شود و آنها را قانع کنند که در همین چارچوب نظام طالبانی می‌توانند به مطالبات‌شان دست پیدا کنند. بنابراین به نظر می‌رسد با آمدن آقای امیر‌خان متقی به تهران، ایران دارد تلاش می‌کند که حداقل آن جریانی که از دید ایرانیان خطرناک‌تر است و می‌تواند یک جنگ داخلی راه بیاندازد که در این صورت ممکن است سیل آوارگان به داخل ایران راه بیافتد، را با طالبان به نوعی وارد مذاکره کند.»

 این کارشناس مسائل افغانستان، افزود: «از طرفی دیگر طالبان هم قانع شود که زمانی می‌تواند به صلح و ثبات افغانستان کمک کند که دست از انحصار طلبی قدرت بردارد و اجازه دهد که یک دولت همه شمول و فراگیر در افغانستان شکل گیرد که در آن همه گروه‌ها، قوم‌ها و احزاب سیاسی حس کنند که در قدرت شریک هستند یا چارچوبی را برای قانون اساسی جدید طراحی کنند که این حس در جامعه افغانستان بوجود بیاید که از طریق ساز و کارهای دموکراتیک مثل انتخابات، می‌توانند حق و حقوق‌شان را به دست بیاورند.»

 ملازهی با بیان اینکه اگر خبر ملاقات احمد مسعود با امیرخان متقی صحت داشته باشد، آنگاه قابل فهم خواهد بود که تلاش ایرانیان در این جهت تا حدی می‌تواند راهگشا باشد، تصریح کرد: «البته به این سادگی نیست که فکر کنیم احمد مسعود بلافاصله می‌تواند جریان پنجشیر را متمرکز کند چراکه واقعیت این است که این جریان مورد حمایت تاجیکستان است و شاید روابط پشت پرده میان ایران و تاجیکستان هم در این قضیه مطرح باشد.»

 او در پایان خاطرنشان کرد: «حتی اگر توافقی هم صورت نگرفته باشد، این ملاقات گام درستی‌ست که بتوان راه حل سیاسی برای مشکلی که در افغانستان و خطر جنگ داخلی که وجود دارد را پیدا کرد. لازمه‌اش هم این است که مقداری طالبان مواضع‌شان را تعدیل کنند و مقداری هم مخالفین طالبان با چارچوب حاکمیت فعلی بتوانند کنار بیایند. اگر این اتفاق بیافتد، به نظر می‌رسد نقش ایران، نقش بسیار مهمی خواهد بود.»